Strona główna

       Szkoła w Uszwi powstała dzięki staraniom tutejszego proboszcza ks. Jana Mrożka, który "swym wpływem na parafian oraz starannym zajęciem się u władz krajowych tak duchownych jak i świeckich założenie tejże szkoły przyspieszał".
      Starania zostały uwieńczone sukcesem: 29 kwietnia 1860 r. podpisano dokumenty dotacyjne. Wskazywały one, że obowiązek utrzymania szkoły spoczywał na dwóch gminach: Uszew i Zawada Uszewska, które tworzyły jeden obszar szkolny. Do obowiązków obu gmin należało w szczególności: finansowanie budowy, utrzymywanie szkoły w przyszłości (zwłaszcza jej ogrzewanie), zaopatrzenie placówki w odpowiedni sprzęt, utrzymanie nauczyciela (pensja i mieszkanie).
       Kontrolę nad szkołą sprawował na szczeblu parafii ks. proboszcz Jan Mrożek. Świeckim nadzorcą został Maciej Biernat "uczciwy i porządny gospodarz z Kątów". Miejsce na szkołę wyznaczono niedaleko plebanii. Budynek wystawiono w imponującym tempie, skoro już 14 listopada 1860 r. nadzorca szkół ludowych w powiecie brzeskim - ks. Leopold Perisch dokonał uroczystego otwarcia i poświęcenia placówki. Budynek szkolny o wymiarach 11m długości i 7,5m szerokości składał się z jednej sali do nauczania oraz mieszkania dla nauczyciela.

       Pierwszym nauczycielem został Ambroży Wróblewski, tutejszy organista. Jego wynagrodzenie jako nauczyciela wynosiło 210 zł, jako organisty - 300 zł. Dwie pensje były wypłacane zgodnie z zasadą "kto dwie służby pełni, dwie zapłaty brać powinien, nie potrącając jednej za drugą".
      A pracy rzeczywiście miał sporo, skoro w pierwszym roku nauczania do szkoły uczęszczało 114 uczniów, którymi Ambroży Wróblewski zajmował się bez żadnej pomocy.
       Z kroniki szkolnej dowiadujemy się, że nauczano wówczas: czytania i pisania w języku ojczystym, liczenia, uprawy drzew ogrodowych (w związku z tym założono nawet obok szkoły sad), hodowli pszczół, śpiewu pieśni kościelnych i świeckich ze "Śpiewnika Wojnarskiego". Urywkowo, na podstawie czytanek, uczono historii, ponieważ nie był to przedmiot obowiązkowy. Proboszcz uczył dzieci religii. Najważniejsze zaś były nauki moralne, nauczane również na podstawie odpowiednich czytanek. W uszewskiej szkole prowadzono także zajęcia z języka niemieckiego na życzenie tych rodziców, którzy myśleli o dalszej edukacji swoich dzieci.
      Rok 1875 przyniósł zmiany w ustawodawstwie szkolnym. Nie ominęły one również uszewskiej placówki. Rada Szkolna Krajowa na mocy ustawy na nowo zorganizowała tutejszą szkołę (zwaną dotąd trywialną), nadając jej miano szkoły ludowej pospolitej. Reorganizacja szkolnictwa przyniosła zmiany w zakresie nauczanych przedmiotów. Opracowano nowy plan nauczania, według którego od 1876 r. uczono następujących przedmiotów: języka polskiego, języka niemieckiego na żądanie rodziców, rachunków, historii naturalnej i geografii na podstawie czytanek, pisania, rysunków, geometrii, śpiewu kościelnego i świeckiego. Jako nowe zajęcia pojawiły się: gimnastyka oraz roboty ręczne.

      Nauczyciel w swej pracy dydaktycznej posługiwał się podręcznikami odpowiednimi do stosowania w szkołach ludowych: "ABC tabliczki", "Elementarz dla szkół ludowych", "Pierwsza książka do czytania", "Mały katechizm przez pytania i odpowiedzi dla katolickich szkół ludowych", "Pierwsza książka rachunkowa", "Druga książka rachunkowa".
      Niestety, budynek szkolny wskutek ciasnoty nie spełniał już odpowiednich warunków do prowadzenia zajęć. Dzieci musiały się uczyć w izbach wynajętych od gospodarzy. Dlatego w 1884 r. dobudowano drugą salę lekcyjną, w 1892 r. wynajęto od Bartłomieja Sumary trzecią salę lekcyjną, a w 1901 r. potrzebom szkoły służyła nawet kancelaria gminna. Zyskano więc czwartą salę, ale była ona w pewnym oddaleniu od budynku macierzystego. Wreszcie w 1907 r. wynajęto izbę od Wojciecha i Jakuba Dudów z przeznaczeniem na kolejną salę lekcyjną.

       Trudne warunki lokalowe przyspieszyły podjęcie decyzji o wzniesieniu nowego budynku dla potrzeb szkoły. Rada Szkolna Miejscowa w Uszwi - przew. Wawrzyniec Pawełek oraz członkowie: Ludwik Capik i Józef Sumara - zwróciła się do Jana Goetza-Okocimskiego z prośbą o darowiznę działki budowlanej na rzecz szkoły. Baron przychylił się do prośby i 26 maja 1905 r. podpisano w Brzesku w obecności notariusza kontrakt darowizny działki o powierzchni 1 mórg 189m?.

      Prace budowlane rozpoczęto 12 września 1910 r. Zakładano, że nowa szkoła będzie posiadać sześć sal lekcyjnych oraz mieszkanie dla kierownika. Już rok później, bo 3 września 1911 r. nastąpiło uroczyste poświęcenie szkoły przez ks. Dziekana Wojciecha Rogoziewicza. W uroczystości wzięli udział nie tylko uczniowie i nauczyciel, ale również mieszkańcy wsi. Gośćmi honorowymi byli darczyńcy na rzecz szkoły: Jan Albin baron Goetz-Okocimski z żoną hrabiną Zofią Sumińską.

Placówka ta była bardzo nowoczesna i wygodna, jak na owe czasy. Piętrowy, widoczny z daleka budynek stał się znakiem troski mieszkańców Uszwi o edukację swoich dzieci.

       W związku z przypadającą w 1910 r. 500. rocznicą zwycięskiej bitwy pod Grunwaldem kierownictwo szkoły, mając poparcie uszewskiej społeczności, zwróciło się do Rady Szkolnej Krajowej o nadanie szkole patrona, króla Władysława Jagiełły. W efekcie "reskryptem z dnia 31 października 1913 roku CK RSK na nadanie tutejszej 4 klasowej szkole nazwy im. Króla Władysława Jagiełły zezwoliła".

      Gdy w 1914 r. wybuchła I wojna światowa, szkołę zajęło wojsko austriackie, urządzając tu szpital polowy. W związku z tym zajęcia szkolne nie odbywały się. Dzięki staraniom kierownika szkoły Ludwika Capika, który cały czas pozostawał na swoim stanowisku, udało się uratować przed dewastacją zarówno budynek szkolny, jak i sprzęt. Dopiero 1 września 1915r. zajęcia lekcyjne zostały wznowione.

      Okres międzywojenny przyniósł duże zmiany, zarówno organizacyjne, jak też dydaktyczne i wychowawcze:

• Rok szkolny 1920/21 - utworzenie w Uszwi szkoły czteroklasowej.
  
• Rok szkolny 1921/22 - utworzenie szkoły pięcioklasowej.
  
• Rok szkolny 1922/23 - utworzenie szkoły sześcioklasowej.
  
• Rok szkolny 1923/24 - utworzenie szkoły siedmioklasowej.
  
  

        W 1926 r. przeprowadzono generalny remont budynku szkolnego (wymiana dachu, malowanie klas, heblowanie ławek, zapuszczanie podłóg pyłochłonną zaprawą, naprawa pieców, wykonanie ogrodzenia wokół szkolnej posesji). Dwa lata później położono betonowy chodnik na placu szkolnym, co znacznie poprawiło estetykę szkolnego podwórza oraz zabezpieczyło mury budynku przed podmakaniem.
         W 1933 r. wprowadzono nowe programy nauczania. Jak zapisano w kronice szkolnej, ówczesna dydaktyka przykładała dużą wagę do poznawania psychiki dziecka oraz jego możliwości poznawczych. W wychowaniu zwracano uwagę na kształtowanie postawy obywatelskiej i patriotycznej wśród młodzieży szkolnej. Nauczyciele organizowali wycieczki dla uczniów. W 1934 r. chyba po raz pierwszy w dziejach tutejszej szkoły (a przynajmniej kronika szkolna dotychczas o tym nie wspominała) zorganizowano dla uczniów klas IV-VII wycieczkę do kopalni soli w Bochni oraz na zamek w Wiśniczu. 13 czerwca 1935 r. uczniowie starszych klas pojechali do Rożnowa w celu zwiedzenia budowanej tam zapory wodnej.
  W tym samym roku powstały w szkole dwie organizacje uczniowskie: gromada zuchów "Morusy" oraz Szkolne Koło PCK. Z apteczki pierwszej pomocy korzystali nie tylko uczniowie, ale często także mieszkańcy wsi, co przysporzyło organizacji czerwonokrzyskiej ogromnej sympatii i wdzięczności Uszwian.
  Rok 1936 przyniósł kolejne zmiany w naszej szkole. W związku z rosnącą liczbą dzieci w wieku szkolnym utworzono ósmy oddział (klasy I a i I b). Co ciekawe, do tutejszej szkoły zapisywano dzieci z innych obwodów, szczególnie tych, które miały niżej zorganizowane szkoły. W tym samym roku rozpoczęto w szkole dożywianie uczniów. Z części korytarza wydzielono pomieszczenie dla kuchni. Dożywianiem objęto 64 dzieci, zwłaszcza z rodzin ubogich. Szkoła prowadziła również działania na rzecz mieszkańców wsi, otwarto bowiem świetlicę środowiskową dla byłych uczniów.

        19 czerwca 1937 r. na boisku szkolnym urządzono po raz pierwszy dużą imprezę dla mieszkańców. Było to "Święto Pieśni" przygotowane z inicjatywy miejscowego kierownika szkoły Stanisława Sułka. Program artystyczny przygotowały wszystkie szkoły w gminie. Uroczystość spotkała się z aplauzem publiczności.
  We wrześniu 1937 r. dzięki staraniom miejscowych nauczycieli zorganizowano w szkole kurs dla dorosłych w zakresie siódmej klasy. Zapisało się ponad 40 osób, co świadczy o rozumieniu przez mieszkańców potrzeby uzupełnienia wykształcenia. Oprócz tego w każdą niedzielę, również w budynku szkolnym, odbywały się zajęcia dla dorosłych w ramach Wiejskiego Uniwersytetu Niedzielnego, zorganizowanego przez Towarzystwo Szkół Ludowych w Uszwi.

        Nadszedł tragiczny wrzesień 1939 r. Zajęcia szkolne nie rozpoczęły się wskutek wybuchu II wojny światowej. Już 5 września w szkole zakwaterowano oddziały wojsk niemieckich. Mimo trudności oraz niepewności, co do dalszych losów, nauczyciele podjęli starania o wznowienie nauki w szkole. Udało się to dopiero po 5 stycznia 1940 r. Niestety panujące mrozy, dochodzące do -37 stopni sprawiły, że naukę, aż do kwietnia, prowadzono z przerwami. W okresie okupacji nauczanie odbywało się według narzuconego programu, wyeliminowano naukę historii i geografii. W miejsce zakazanych podręczników przedwojennych wprowadzono czasopismo "Ster" jako podstawowe źródło nauczania. Mimo trwającej wojny nauczyciele troszczyli się edukację, wychowanie oraz zdrowie uczniów. Świadczą o tym następujące przykłady:

   

• 30 września 1940 r. - wszystkie dzieci szkolne zostały przebadane przez okulistę w celu     wykrycia ewentualnych wad wzroku. Do szkoły zaproszono także higienistkę, aby     sprawdziła stan higieny wśród uczniów. Dzieci z najuboższych rodzin otrzymały kartki     na zakup obuwia.
  
• Rok szkolny 1941/42 - zgodnie z zarządzeniem władz szkolnych zorganizowano Szkolną     Kasę Oszczędności. Dzieci chętnie włączyły się do akcji oszczędzania, kupując 20-     groszowe znaczki oszczędnościowe.
  
• Wrzesień 1942 r. - w trosce o zdrowie dzieci szkolnych uruchomiono w Brzesku gabinet     dentystyczny dla młodzieży szkolnej. Z pomocy stomatologa mogli skorzystać ci     uczniowie, którzy mieli zaświadczenie i skierowanie od kierownika szkoły. Nauczyciele     uczestniczyli w akcji propagowania zdrowia i walki z chorobami zakaźnymi. Efektem tych     działań było między innymi przeprowadzenie w szkole akcji szczepień ochronnych.
  
• Czerwiec 1943 r. - podczas uroczystego zakończenia roku szkolnego zaproszeni rodzice     mogli oglądać efekty całorocznej pracy swych dzieci (pieśni, deklamacje). Taka impreza w     znacznym stopniu wzmocniła kontakty rodziców ze szkołą.
       Niestety w ostatnich latach wojny spadła frekwencja szkolna. Sytuacja ta była spowodowana kilkoma przyczynami: dzieci pod nieobecność rodziców i starszego rodzeństwa, które musiało wyjechać na roboty do Niemiec, były zajęte pracą w gospodarstwie. Starsze dzieci były również angażowane przez Niemców do kopania okopów na granicy wsi z Chronowem.
  

        Lata powojenne przyniosły dalszy rozwój szkoły. W roku szkolnym 1946/47 szkoła w Uszwi stała się placówką zbiorczą dla gromad: Zawada Uszewska, Gnojnik, Gosprzydowa, Lewniowa w zakresie klasy VII. W tym roku zapisanych było w szkole 329 uczniów. Problemy lat powojennych - zubożenie społeczeństwa, brak podręczników, trudności lokalowe dały się odczuć tak nauczycielom, jak i uczniom. Były jednak niczym wobec ogromnego zapału do pracy i nauki.

        Szkoła nadal inicjowała działania na rzecz środowiska lokalnego. W 1948r. ówczesny kierownik szkoły Wincenty Ogielski wyszedł z inicjatywą zbudowania we wsi Domu Ludowego, w którym umieszczono by następujące instytucje: spółdzielnię gminną, przedszkole, ośrodek zdrowia, bibliotekę z czytelnią, świetlicę wiejską oraz salę widowiskową. Pomysł spotkał się z aprobatą mieszkańców. Zawiązano Komitet Budowy Domu Ludowego, któremu przewodniczył kierownik szkoły. W tym samym roku utworzono w szkole bibliotekę gromadzącą literaturę dziecięcą i młodzieżową dla uczniów oraz metodyczną dla nauczycieli. W roku szkolnym 1949/50 ustalono obwód szkoły w Uszwi: gromada Uszew i Zawada Uszewska dla klas V-VII, część Okocimia i Poręby Spytkowskiej. Szkoła pozostała placówką zbiorczą. 1 września 1966 r. szkoła w Uszwi stała się szkołą ośmioklasową. W tym roku szkolnym naukę rozpoczęło 375 uczniów. Jak podaje kronika, w szkole działały organizacje uczniowskie: Związek Harcerstwa Polskiego, Szkolna Kasa Oszczędności, Polski Czerwony Krzyż, Liga Ochrony Przyrody, Samorząd Uczniowski, chór szkolny.

        Lata 70. przynoszą zmiany lokalowe i organizacyjne. Dzięki staraniom kierownika szkoły Józefa Radłowskiego w lipcu 1970 r. ruszyły prace przy budowie Domu Nauczyciela. 4 - rodzinny budynek został oddany do użytku w sierpniu 1972 r. Wtedy też rozpoczęła się rozbudowa i remont budynku szkolnego obejmujący: dobudowę piętra, wymianę stolarki okiennej i drzwiowej, podłóg, założenie instalacji c.o. oraz sanitariatów. Prace trwały od 1 kwietnia 1972r. do 3 listopada 1974r. W czasie remontu młodzież uczyła się w kilku budynkach zastępczych, wynajmowanych od: Tadeusza Barana, Michała Kurala, Jana Krakowskiego, Józefa Toboły, Franciszka Dudy, Stefanii Chwała (tam mieściła się kancelaria i biblioteka szkolna).

        W odnowionym już budynku uruchomiono 1 marca 1974r. świetlicę szkolną. W pierwszym roku działalności objęto opieką 90 uczniów. Otwarto też stołówkę dla uczniów i nauczycieli. Z bezpłatnego dożywiania korzystały dzieci z najuboższych rodzin. W roku szkolnym 1974/75 po likwidacji 4-klasowej szkoły w Zawadzie Uszewskiej tamtejsza młodzież została przypisana do okręgu szkolnego w Uszwi. W tym samym czasie oddano do użytku pełnowymiarową salę gimnastyczną z boiskiem do siatkówki i koszykówki. Po raz pierwszy w tym roku szkolnym wprowadzono ceremoniał uroczystego ślubowania uczniów klas pierwszych.
  
  

  • 
  • 
  •  
  
  

        22 stycznia 1978r. w szkole miała miejsce uroczystość przekazania sztandaru, ufundowanego przez Komitet Rodzicielski. Z tej okazji uczniowie pod opieką wychowawców przygotowali okolicznościowy program artystyczny. Obejrzeli go licznie zgromadzeni goście: władze gminne i powiatowe, przedstawiciele władz szkolnych, rodzice oraz mieszkańcy Uszwi.
  
  

  • 
  • 
  •  
  
  

  W roku szkolnym 1979/80 szkoła w Uszwi po kilkunastu latach przerwy znów stała się placówką zbiorczą. Uczniowie klas VII - VIII ze szkoły podstawowej w Gosprzydowej byli dowożeni do Uszwi szkolnym osinobusem.

        W maju 1991r. po raz pierwszy uczniowie i nauczyciele przygotowali festyn dla mieszkańców okolicznych miejscowości. Impreza została odebrana w środowisku bardzo pozytywnie i stała się tradycją szkoły, kontynuowaną do dnia dzisiejszego.
  
  

  • 
  •  
  
  

        W latach 90. ówczesna dyrektor szkoły p. Anna Szot zainicjowała tradycję Święta Szkoły obchodzonego corocznie 14 listopada. Z tej okazji na wspólne świętowanie zapraszano gości: młodzież wraz z wychowawcami ze szkoły w Zaborowiu, Krzeszowicach i czeskim Hnojniku.

  • 
  •  
  
  

        W 1995r. w 135 rocznicę powstania szkoły w Uszwi zorganizowano uroczystość środowiskową, na którą zaproszono gości związanych ze szkołą. W listopadzie 2000r. świętowaliśmy 140 rocznicę założenia szkoły.
  
  

  • 
  •  
  
  

        1 września 1999r. wskutek reformy polskiej edukacji utworzono w Uszwi 6-klasową szkołę podstawową i gimnazjum. 1 września 2001r. dyrektorem Szkoły Podstawowej została P. Bogumiła Jagielska, a dyrektorem Gimnazjum P. Anna Szot. Od 2002r. uszewscy gimnazjaliści uczą się w dobudowanym, nowoczesnym pawilonie.

        W budynku szkoły podstawowej w okresie ostatnich 9 lat przeprowadzono liczne remonty i modernizacje: wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, zmiana dachu na budynku szkoły i sali gimnastycznej, remont szatni, wymiana boazerii na korytarzach, remont sali gimnastycznej, ocieplenie i wykonanie elewacji, wymiana ławek i stolików dla uczniów oraz mebli w klasach, odnowienie sztandaru szkoły oraz gruntowny remont budynku. W 2004r. uruchomiono w szkole pracownię komputerową na dziesięć stanowisk, a w 2006r. szkoła pozyskała ze środków unijnych Centrum Multimedialne z czterema stanowiskami komputerowymi.
  
  

  Rys historyczny Szkoły opracowano na podstawie Kronik Szkolnych, Ksiąg protokołów Rady Pedagogicznej oraz księgi inwentarzowej majątku szkolnego z 1899 r.
  
  

        Szkoła posiada hymn ułożony przez Romana Śliwowika, który jest śpiewany podczas uroczystości szkolnych :
                 Lata i dzieje ziemię kształtują
                 My kształtujemy dzieje
                 Czas nam należny trzeba wyrzeźbić
                 Kształty codziennej nadziei.
  
                 I to jest ważne, co można sprawdzić
                 Myślą i wiedzą, dotykiem dłoni
                 Mapo otwarta, Polsko otwarta
                 Niech pieśń nad Tobą dzwoni
  
  DYREKTORZY SZKOŁY OD CHWILI JEJ POWSTANIA
  
  1860 - 1867 Ambroży Wróblewski
  1867 - 1892 Edward Wróblewski
  1892 - 1924 Ludwik Capik
  1924 - 1925 Józef Lubecki
  1925 - 1935 Kazimierz Kasiński
  1935 - 1939 Stanisław Sułek
  1940 - 1945 Józef Stach
  1945 - 1946 Paweł Rowiński
  1946 - 1964 Wincenty Ogielski
  1964 - 1967 Józef Korzeniowski
  1967 - 1978 Józef Radłowski
  1978 - 1979 Antoni Pabian
  1979 - 1980 Jan Mikołajczyk
  1980 - 2001 Anna Szot
  2001 - 2018 Bogumiła Jagielska

  2018           Barbara Kondziołka
  
  

        Z dniem 1 września 1999 roku powstaje w Uszwi Gimnazjum, które mieści się razem ze Szkołą Podstawową w jednym budynku do roku 2003.
  
        W wyniku reformy oświaty od 1 września 2017 r. Szkoła Podstawowa w Uszwi zaczyna funkcjonować w nowej strukturze jako ośmioletnia szkoła podstawowa.